63. Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych

Grupa Kapitałowa w sposób szczególny analizuje portfel kredytów hipotecznych dla osób prywatnych w walutach wymienialnych. Grupa Kapitałowa na bieżąco monitoruje jakość tego portfela i analizuje ryzyko pogorszenia się jakości tego portfela. Obecnie jakość portfela pozostaje na akceptowanym poziomie. Grupa Kapitałowa uwzględnia to ryzyko w zarządzaniu adekwatnością kapitałową i kapitałem własnym.

W opublikowanych 28 marca 2022 roku, 23 września 2022 roku i 9 grudnia 2022 roku komunikatach z posiedzeń Komitetu Stabilności Finansowej jako najistotniejsze źródło zagrożeń dla stabilności systemu finansowego identyfikowanych przez KSF pozostaje ryzyko prawne mieszkaniowych kredytów walutowych m.in. dlatego, że liczba spraw sądowych dotyczących tych kredytów nadal rośnie, a istotna część tych spraw kończy się unieważnieniem umów kredytowych. W opinii KSF rozstrzygnięcia prowadzące do unieważnienia umowy, a tym bardziej godzące w ekonomiczną logikę rozliczeń między stronami po takim unieważnieniu, nie są proporcjonalne w stosunku do skutków najczęściej kwestionowanych postanowień umownych, zakłócają funkcjonowanie podstawowych mechanizmów rynkowych oraz generują bardzo istotne obciążenia dla sektora bankowego. Może to w efekcie doprowadzić do istotnego osłabienia jego odporności, niosąc negatywne skutki dla deponentów i zdolności banków do dalszego finansowania rozwoju polskiej gospodarki. W ocenie KSF zasadne jest przypomnienie publicznie dostępnych stanowisk przedstawionych przez NBP oraz UKNF w związku z postępowaniem toczącym się przed Sądem Najwyższym. System prawny nie powinien abstrahować od zasad ekonomii i sprawiedliwości społecznej i w sposób nieuzasadniony prowadzić do uprzywilejowania kredytobiorców walutowych względem osób, które w tym samym czasie zdecydowały się na kredyt złotowy, np. chcąc uniknąć ryzyka walutowego. Podnoszona przez kredytobiorców abuzywność postanowień umownych nie może być wykorzystywana instrumentalnie dla unikania niekorzystnych skutków zawartej umowy, związanych z materializacją ryzyka kursowego. Zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej, w tym zasadami odpłatności i ekwiwalentności świadczeń, udostępnieniu kapitału finansowego powinien odpowiadać obowiązek jego zwrotu oraz wynagrodzenie ze strony korzystającego z tego kapitału, przynajmniej w wysokości pokrywającej poniesione koszty. Zdaniem KSF rozwiązania polubowne (ugody z klientami) pozostają wartościową alternatywą dla sądowej drogi rozstrzygania sporów.