72. Informacje uzupełniające do skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych
Raport Roczny 2022
Środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych
Zasady rachunkowości
Na środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych składają się gotówka w kasie oraz środki pieniężne na rachunku nostro w Narodowym Banku Polskim, a także należności od banków w rachunku bieżącym oraz inne środki pieniężne o terminie wymagalności do 3 miesięcy licząc od daty nabycia.
Informacje finansowe
| ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Gotówka, rachunek bieżący w Banku Centralnym | 11 966 | 11 587 |
| Lokaty w Banku Centralnym | 3 951 | – |
| Bieżące należności od banków | 15 589 | 8 935 |
| Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania, w tym | 489 | 253 |
| należności od banków | 454 | 228 |
| kredyty i pożyczki udzielone klientom | 35 | 25 |
| Razem | 31 995 | 20 775 |
Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania
Środki pieniężne w kwocie 489 milionów PLN (na 31 grudnia 2021 roku: 253 miliony PLN), w tym:
- w kwocie 35 milionów PLN (na 31 grudnia 2021 roku 25 milionów PLN) stanowiące zabezpieczenia wykonywanych przez Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego operacji papierami wartościowymi są zdeponowane w KDPW_CCP w ramach Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych. Każdy uczestnik bezpośredni, który posiada status uczestnika rozliczającego zobowiązany jest do dokonania wpłaty do funduszu rozliczeniowego gwarantującego rozliczanie transakcji giełdowych objętych tym funduszem. Wysokość wpłat uzależniona jest od wartości obrotu danego uczestnika i jest codziennie aktualizowana przez KDPW_CCP.
- w kwocie 4 miliony PLN (na 31 grudnia 2021 roku: 4 miliony PLN) stanowiące środki wpłacone przez uczestników IKE, IKZE, PPE i PSO, które nie zostały do 31 grudnia 2022 roku i odpowiednio 31 grudnia 2021 roku przeliczone przez agenta transferowego na jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
- w kwocie 450 milionów PLN (na 31 grudnia 2021 roku: 224 milionów PLN) stanowiące zabezpieczenie transakcji sekurytyzacji.
Przepływy pieniężne z tytułu odsetek i dywidend otrzymanych i wypłaconych
| PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK OTRZYMANE OD: | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| kredytów i innych należności od banków | 1 443 | 261 |
| pochodnych instrumentów zabezpieczających | – | 419 |
| dłużnych papierów wartościowych | 3 745 | 2 290 |
| kredytów i pożyczek udzielonych klientom | 14 554 | 6 823 |
| Razem | 19 742 | 9 793 |
Powyższe kwoty odsetek otrzymanych nie uwzględniają wartości prowizji rozliczanych w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, ujmowanych jako przychody odsetkowe.
| KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK – ZAPŁACONE: | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| zobowiązań wobec banków | (127) | (26) |
| zobowiązań wobec klientów | (2 863) | (265) |
| kredytów i pożyczek otrzymanych | (35) | (28) |
| leasingu | (19) | (12) |
| dłużnych papierów wartościowych | (89) | (293) |
| emisji papierów wartościowych | (447) | (341) |
| zobowiązań podporządkowanych | (99) | (48) |
| Razem | (3 679) | (1 013) |
| PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND – OTRZYMANE | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu | 1 | 1 |
| instrumentów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat | 50 | 11 |
| Razem | 51 | 12 |
Przepływy z działalności operacyjnej – inne korekty
| INNE KOREKTY | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zabezpieczenie przepływów pieniężnych oraz zabezpieczenie udziałów w aktywach netto podmiotu zagranicznego, | (1 897) | (5 008) |
| Zyski i straty aktuarialne | (9) | 9 |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | (87) | 51 |
| Wycena dotycząca udziałów w jednostkach podporządkowanych i inne zmiany | (18) | 5 |
| Likwidacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych | (11) | (205) |
| Inne zmiany | 110 | 11 |
| Razem | (1 912) | (5 137) |
Objaśnienie przyczyn różnic pomiędzy zmianami stanu pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz zmianami stanu tych pozycji wykazywanymi w działalności operacyjnej skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych
| (ZYSK) STRATA Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zyski ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia | (108) | (101) |
| Straty na sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia | 11 | 33 |
| Razem | (97) | (68) |
| Analityka do pozycji „Odsetki i dywidendy otrzymane” i „Odsetki zapłacone” w przepływach środków pieniężnych z działalności operacyjnej | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Wykazywane w działalności inwestycyjnej: | (3 758) | (2 280) |
| od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu | (1) | (1) |
| dywidendy otrzymane od papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat | (50) | (11) |
| odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite | (1 987) | (1 304) |
| odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu | (1 720) | (964) |
| Wykazywane w działalności finansowej: | 581 | 417 |
| odsetki zapłacone z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 447 | 341 |
| odsetki zapłacone od zobowiązań podporządkowanych | 99 | 48 |
| odsetki zapłacone od kredytów i pożyczek otrzymanych | 35 | 28 |
| Razem | (3 177) | (1 863) |
| ZMIANA STANU NALEŻNOŚCI OD BANKÓW | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | (7 091) | (6 453) |
| Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe | (2) | – |
| Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów | 6 880 | 6 965 |
| Razem | (213) | 512 |
| ZMIANA STANU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | (192) | (11 758) |
| Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe | 40 | (57) |
| Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite | (2 072) | (3 802) |
| Ujęcie nabycia / zbycia papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite w działalności inwestycyjnej | 3 258 | (8 969) |
| Ujęcie nabycia / zbycia papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu w działalności inwestycyjnej | (5 312) | 23 836 |
| Inne wpływy z działalności inwestycyjnej | (10) | (138) |
| Razem | (4 288) | (888) |
| ZMIANA STANU KREDYTÓW I POŻYCZEK UDZIELONYCH KLIENTOM | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | 2 579 | (11 697) |
| Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe | (1 060) | 136 |
| Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów | 10 | (4) |
| Razem | 1 529 | (11 565) |
| ZMIANA STANU AKTYWÓW TRWAŁYCH PRZEZNACZONYCH DO SPRZEDAŻY | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | 8 | 108 |
| Zmiany odpisów na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży | – | 2 |
| Razem | 8 | 110 |
| ZMIANA STANU INNYCH AKTYWÓW | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | (199) | 198 |
| Zmiany odpisów na inne aktywa i zapasy | (17) | (61) |
| Razem | (216) | 137 |
| ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU OTRZYMANYCH KREDYTÓW I POŻYCZEK | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | (167) | 195 |
| Ujęcie zaciągnięcia /spłaty kredytów i pożyczek długoterminowych w działalności finansowej, w tym odsetek | 132 | (229) |
| Razem | (35) | (34) |
| ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU EMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | (8 362) | (8 226) |
| Ujęcie zaciągnięcia /spłaty zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych w działalności finansowej | 9 104 | 8 000 |
| Razem | 742 | (226) |
| ZMIANA STANU SKUMULOWANYCH ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE ORAZ ODPISÓW Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH I INNYCH | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana skumulowanych odpisów i rezerw na oczekiwane straty kredytowe | 1 191 | (36) |
| na należności od banków | 2 | – |
| na kredyty i pożyczki udzielone klientom | 1 059 | (137) |
| na papiery wartościowe | (39) | 57 |
| na inne aktywa finansowe | 11 | (2) |
| rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje | 158 | 46 |
| Zmiana skumulowanych odpisów z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych i innych rezerw | 270 | 139 |
| na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży | – | (2) |
| na rzeczowe aktywa trwałe | 2 | 1 |
| na wartości niematerialne | (13) | (20) |
| na inwestycje w jednostki podporządkowane | – | (12) |
| na inne aktywa niefinansowe | 7 | 62 |
| pozostałych rezerwy | 274 | 110 |
| Razem | 1 461 | 103 |
| ZMIANA STANU POZOSTAŁYCH ZOBOWIĄZAŃ | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych | 1 648 | 663 |
| Ujęcie płatności z tytułu leasingu w działalności finansowej | 255 | 233 |
| Razem | 1 903 | 896 |
| ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU LEASINGU | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Bilans otwarcia | 959 | 1 090 |
| Zmiany ujęte w działalności operacyjnej: | 192 | 102 |
| nowe umowy | 49 | 33 |
| zamknięcie umów | (11) | (8) |
| modyfikacje | 136 | 67 |
| odsetki | 16 | 10 |
| różnice kursowe | 2 | – |
| Ujęcie płatności z tytułu leasingu w działalności finansowej | (255) | (233) |
| Bilans zamknięcia | 896 | 959 |
Uzgodnienie pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej z działalnością finansową skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych
| 2022 | Wartość na początek okresu | Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych | Ujęte w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych | Wartość na koniec okresu | |
|---|---|---|---|---|---|
| Zaciągnięcie | Spłata | Inne zmiany (odsetki, różnice kursowe i inne) | |||
| Otrzymane kredyty i pożyczki | 2 461 | 620 | (753) | (34) | 2 294 |
| od banków | 740 | 151 | (516) | (66) | 309 |
| od klientów | 1 721 | 469 | (237) | 32 | 1 985 |
| Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych | 23 872 | 8 421 | (17 525) | 742 | 15 510 |
| Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane | 2 716 | – | – | 65 | 2 781 |
| Płatności zobowiązań z tytułu leasingu | 959 | – | (255) | 192 | 896 |
| Razem | 30 008 | 9 041 | (18 533) | 965 | 21 481 |
| 2021 | Wartość na początek okresu | Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych | Ujęte w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych | Wartość na koniec okresu | |
|---|---|---|---|---|---|
| Zaciągnięcie | Spłata | Inne zmiany (odsetki, różnice kursowe i inne) | |||
| Otrzymane kredyty i pożyczki | 2 267 | 1 331 | (1 103) | (34) | 2 461 |
| od banków | 875 | 627 | (802) | 40 | 740 |
| od klientów | 1 392 | 704 | (301) | (74) | 1 721 |
| Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych | 32 098 | 10 403 | (18 403) | (226) | 23 872 |
| Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane | 2 716 | – | – | – | 2 716 |
| Płatności zobowiązań z tytułu leasingu | 1 090 | – | (233) | 102 | 959 |
| Razem | 38 171 | 11 734 | (19 739) | (158) | 30 008 |
W innych wpływach inwestycyjnych ujmowane są wpływy z dywidend oraz wpływy z tytułu sprzedaży kapitałowych papierów wartościowych. W innych wydatkach inwestycyjnych ujmowane są nabycia kapitałowych papierów wartościowych.
W pozycji „inne wydatki inwestycyjne” Grupa prezentuje efekt transakcji nabycia akcji PKN ORLEN S.A. w kwocie 707 milionów PLN a w pozycji „inne wpływy inwestycyjne” efekt sprzedaży tych akcji w kwocie 715 milionów PLN. 29 września 2022 roku Bank nabył 14 161 080 akcji na okaziciela PKN ORLEN od Skarbu Państwa – Ministerstwa Aktywów Państwowych, za cenę równą iloczynowi liczby akcji i ceny jednej akcji zgodnie z kursem zamknięcia notowań akcji PKN ORLEN na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w dniu zawarcia umowy pomniejszoną o dyskonto ustalone na zasadach rynkowych. 30 września 2022 roku Bank zawarł z PKN ORLEN S.A. transakcję swapa przychodu całkowitego (Total Return Swap) na okres 1 miesiąca, gdzie instrumentem bazowym były nabyte akcje; PKN ORLEN na zabezpieczenie wierzytelności złożył na rzecz Banku depozyt gotówkowy, który podlegał oprocentowaniu na warunkach rynkowych. 18 października 2022 roku Bank zbył wszystkie akcje PKO ORLEN – sprzedaż nastąpiła w formule przyspieszonej budowy księgi popytu (ABB).